Biżuteria krakowska, okolice Krakowa XIX/XX w.

Biżuteria krakowska, okolice Krakowa XIX/XX w.

24 mar, 2015

pierścionek z Zielonek

Przedstawiamy kolekcję biżuterii wykonaną przez pana Piotra Krajewskiego:

Prezetowana kolekcja to repliki unikalnej biżuterii krakowskiej z koralami, wzorowane na eksponatach z Muzeum Etnograficznego w Krakowie oraz prywatnych, pojedynczych pamiątek mieszkańców gminy Zielonki. Wykonane są ze specjalnego stopu, zwanego dawniej bakfon, ręcznie grawerowane. Biżuteria krakowska miała swoje charakterystyczne cechy, jest jedyna w swoim rodzaju, jednak obecnie została zapomniana i niezmiernie trudno ją dostać. Wszystkie prezentowane poniżej egzemplarze zostały wykonane ręcznie, ze szczególnym uwzględnieniem odwzorowania starych technik oraz niedoskonałości widocznych na oryginałach.

W okolicach Krakowa, Rzeszowa i Łańcuta pierścionki nosiły zarówno kobiety jak i mężczyźni. Wykonywano je głównie z bakfonu, niekiedy ze stopów srebra, niezbyt wysokiej próby, sporadycznie z mosiądzu. (…) Oczka pierścieni robiono przede wszystkim z korala szlachetnego lub jego imitacji, w Krakowie zwanej „koralem chlebowym”. Do jednego typu pierścieni kobiecych, noszonych do stroju krakowskiego oprócz korali używano także granatów sprowadzanych z pobliskich Czech i piropów o ciemnoczerwonej barwie, które sprowadzano z bardziej odległych terenów.

E. Piskorz-Branekova – „Biżuteria ludowa w Polsce”

„Wykonawcami biżuterii dla włościan byli żydowscy złotnicy z krakowskiego Kazimierza oraz uczniowie jubilerów wprawiający się do zawodu. Przy wyrobie posługiwali się prostymi technikami – kucia, piłowania i lutowania. Część biżuterii robili na zamówienie, część na sprzedaż podczas jarmarków i odpustów, przede wszystkim odpustu św. Stanisława na Skałce. Żydzi swe wyroby często oddawali w komis przekupniom chrześcijańskim. Tadeusz Seweryn w swojej książce o krakowskich klejnotach ludowych podaje, że sprzedaży na odpustach zaprzestano około 1893 r. a około 1900 r. do rzadkości należały już zamówienia krakowskiej biżuterii u jubilerów.”

Opracowała Elżbieta Pobiegły, na podstawie: www.etnomuzeum.eu