Przedstawienie Gromnicznej wyodrębniło się z dawnych, grupowych scen Ofiarowania Jezusa w świątyni. Zostało ono zredukowane do wizerunku Marii z Dzieciątkiem, której towarzyszą elementy symboliczne.
Świeca ma związek z włączeniem do liturgii święta Hypapante, czyli Spotkania Jezusa z Symeonem, zwyczaju błogosławienia świec i procesji ze świecami (w nawiązaniu do pogańskich obrzędów oczyszczenia, w starożytności obchodzonych w lutym).
W górnej części obrazu przedstawiona była strefa niebiańska, w której zaczęto ukazywać Boga Ojca i gołębicę Ducha Świętego. Elementy poprzednich przedstawień zostały zredukowane do przedmiotów symbolicznych, takich jak kadzielnica (symbol świątyni) i gołąbki w koszyku (symbol ofiarowania), które trzymały anioły.
Ten nowy typ ikonograficzny Matki Boskiej Gromnicznej występował od początku XIX wieku. Zyskał sobie szczególną popularność i swoisty sposób przedstawiania w sztuce ludowej. Na ziemi krakowskiej przyjął się pewien wariant ikonograficzny Matki Boskiej Gromnicznej. Maria ukazywana była z Dzieciątkiem zawiniętym w powijak w lewej ręce, na ozdobnym welum z poduszką i przykryciem oraz zapaloną święcą dekorowaną bukietem kwiatów w drugiej ręce. Przedstawiona była jako królowa, w bardzo bogatej sukni oraz maforionie narzuconym na głowę i ramiona zdobionym koronką, symbolizującą dziewictwo. Miał to być ceremonialny ubiór związany z obrzędem oczyszczenia. Sylwetka Marii zamknięta była w figurze trójkąta, a kompozycja symetryczna.
Obrazy reprezentujące ten typ ikonograficzny. Znajdziecie je w kościele pw. św. Marcina w Jawiszowicach:
oraz w kościele pw. św. Barmłomieja Apostoła w Łapanowie:
