W sobotę 15 sierpnia, w uroczystość Wniebowzięcia NMP albo inaczej Matki Boskiej Zielnej, miała miejsce VIII edycja zieloneckiego konkursu na „Najpiękniejszy Bukiet Dla Panny Maryi” przeprowadzonego wspólnymi siłami przez Izbę Regionalną, sołectwo Zielonki oraz parafię Narodzenia NMP w Zielonkach.

Wydarzenie, które za sprawą inicjatorki Marzeny Gadzik-Wójcik, przewodniczącej Komisji Kultury Rady Gminy Zielonki, odbywa się nieprzerwanie od 2012 r, ma na celu kultywowanie i rozsławienie staropolskiej tradycji układania i święcenia bukietów ku czci Najświętszej Maryi Panny. Konkurs jest okazją, by przybliżyć, szczególnie nowym mieszkańcom Zielonek, rolniczy zwyczaj komponowania bukietów zielnych z tego, co można znaleźć na okolicznych polach: kłosów zbóż, traw, maku, szałwii, macierzanki, wrotyczu, kopru, kminku, żywokostu, szczawiu, ziela świętojańskiego, maronki, rumianku, chabrów, lulka, rajskiego jabłuszka, rozmarynu, mięty, melisy, kwiatów  cyni, nagietków, georginii, astrów, róży i dzwonków, gałązek malin, jarzębiny, głogu i wielu, wielu innych.

Odurzający zapach lata, owoców, kwiatów i ziół towarzyszy temu świętu od wieków. Dawniej w dzień Matki Boskiej Zielnej niesiono do parafialnego kościoła pełne naręcza polnych kwiatów, a zielna procesja zachwycała malarzy i poetów.

Tegoroczna edycja, mimo panującej pandemii i reżimu sanitarnego, wzbudziła bardzo duże zainteresowanie. W uroczystościach wzięli udział radni gminy Zielonki: Marzena Gadzik-Wójcik, Lucyna Zielińska, Aneta Szablowska oraz Krzysztof Krzyworzeka.

W konkursie zarejestrowano ponad 63 imponujących zielnych bukietów. Członkowie jury (ks. Piotr Płaszcz, Dorota Markowska-Bochenek oraz Aleksandra Krzyworzeka) stanęli przed ogromnym wyzwaniem, oceniając feerię barw i wonny bukiet aromatów. Wielobarwne, różnorodne i oszałamiająco piękne w swej prostocie wiązanki nie ułatwiały dokonania wyboru. Ostatecznie wyłoniono zwycięzców w czterech kategoriach, rozszerzając miejsca na podium.

„Tradycyjny Bukiet Zielny” (dorośli)

I miejsce: Wanda Zaczkowska oraz Bernadeta Walczak (która skomponowała bukiet z 33 ziół).

II miejsce: Stanisława Piątek oraz Zofia Chacuś

III miejsce: Barbara Chudzikiewicz oraz Krystyna Kawa

 

„Artystyczna kompozycja kwiatowa” (dorośli)

I miejsce: Anna Palimąka oraz Maria Nowakowska

II miejsce: Małgorzata Płonka oraz Teresa Cebula

III miejsce: Barbara Gruszka oraz Barbara Bińczycka

„Mały bukiet” (dzieci do lat 12)

I miejsce: Olga i Laura Bińczyckie oraz Michalina Wójcik

II miejsce: Lena Ślęczka

„Cudowny bukiet” (młodzież 13-18 lat)

I miejsce: Szymon Zaczkowski

II miejsce: Paulina Grządziel

III miejsce: Oliwia Szablowska

 

Ponadto jury przyznało po kilka wyróżnień w każdej kategorii, w tym jedno szczególne dla pani Elżbiety Rudzkiej, która w swej kompozycji zawarła aż 22 rodzaje ziół. 

Podczas Mszy Świętej wszystkie bukiety zostały poświęcone przez ks. kan. Leszka Babickiego, a tuż po zakończeniu nabożeństwa  ks. Piotr Płaszcz wręczył laureatom dyplomy oraz atrakcyjne nagrody, z którymi nagrodzeni dumnie pozowali do pamiątkowych zdjęć. 

Jak dodaje Mariusz Zieliński regionalista i główny organizator konkursu: Święto Matki Boskiej Zielnej w podkrakowskich Zielonkach utrwaliło dwie formy jego obchodzenia.
To ważne święto przypada w okresie późnego lata, kiedy przyroda jest w pełnym rozkwicie i dobiegają końca prace żniwne, bo, jak powiadają nasi seniorzy, stare przysłowie głosi:
„Na Wniebowzięcie pokończone  w polach żęcie”. To też czas największego wędrowania pątników do miejsc kultu maryjnego takich jak Kalwaria Zebrzydowska w Małopolsce.  Najstarsza znana forma obchodzenia tego święta to powszechne święcenie zielnych bukietów. Dawniej miały one okazały kształt cylindryczny,  przypominający równo przycięty snopek zboża. Gospodynie dolną część bukietu okręcały  białą płócienną płachtą lub ozdobną ściereczką.

Drugą nabożną formą utrwaloną przez parafian w Zielonkach po 1900 r. było wybrać się na pielgrzymkę do sanktuarium w pobliskiej Kalwarii Zebrzydowskiej, gdzie pątnicy odprawiają dróżki poświęcone Matce Boskiej i Męce Pańskiej. Kulminacją odpustu jest pogrzeb Matki Boskiej i uroczystość jej wniebowzięcia.

Na początku XXI w. obie formy nadal są praktykowane. Święcenie ziół w Zielonkach  uczy młode pokolenie botaniki i szacunku dla otaczającej przyrody, nowego definiowania zielarstwa jako dawnej ludowej medycyny dziś na nowo posiadającej swoich zwolenników, a także poczucia estetyki naturalnego świata, ekologii – słowem wszystkiego, czego dzisiaj odczuwamy tak ogromny niedosyt.

Cieszę się, że rokrocznie pojawiają się nowi uczestnicy, a zieloneckie gospodynie nadal z dumą zakładają piękne stare stroje krakowskie odziedziczone po matkach i babciach. To wszystko buduje nastrój i niepowtarzalną aurę tego wyjątkowego polskiego święta”

Organizatorzy konkursu składają gorące podziękowania za ufundowanie nagród dla zwycięzców konkursu: Gabinetowi kosmetycznemu „Perła” ul. Galicyjska 2, Americanos Pizza ul. Na Ogrody 1 oraz anonimowemu sponsorowi. Wyrazy wdzięczności należą się również wszystkim uczestnikom konkursu, którzy swoją obecnością sprawiają, że stare tradycje są wiecznie żywe. 

 

K. Ślęczka

Zielonki, 17/08/2020 r.